Առաջադրանք 1
Խաչակրաց արշավանք/էջ 51-56/
- Պատմել խաչակրաց արշավանքի մասին
1095թ.Ֆրանսիայի Կլերմոն քաղաքում Ուրբանոս II պապը հավատացյալներին կոչ արեց արշավելու դեպի Երուսաղեմ և անհավատներից փրկելու Հիսուս Քրիստոսի քերեզմանը:
Ներկաների վրա Ուրբանոս II պապի խոսքերը տպավորություն թողեցին և նրանք սկսեցին անմիջապես խաչեր կարել իրենց հագուստներին և այդ տեղից մասնակիցները կոչվեցին՝ Խաչակիրներ: Բացի քրիստոնեական սրբավայրերի ազատագրումից, նրանք ցանկանում էին հարստանալ Արևելքի երկրների հաշվին:
1096թվականին սկսվեց խաչակիրների առաջին արշավանքը: Գարնանը գյուղացիներից կազմված ջոկատը հասնելով Կոնստանդնուպոլիս նրանք չսպասեցին ասպետներին և գնացին Բոսֆորի նեղուցը: Բայց Նիկեա քաղաքի մոտ սելջուկները ջախջախեցին գյուղացիական ջոկատները:
1096 թվականի դեկտեմբերին, երբ ասպետական ջոկատները հասան Կոնստանդնուպոլիս, նրանց օգնություն ցուցաբերեցին տեղի հայերը:
1098 թվականին խաչակիրների առաջնորդենիր մեկը՝ Բալդուինը, խաբեությամբ մտավ Եդեսիա քաղաքը: Հետո նա սպանեց Եդեսիայի կառավարչին՝ հայազգի Թորոս Կյուրապաղատին: Այսպես Բալդուինը ստեղծեց խաչակրաց առաջին պետությունը՝ Եդեսիայի կոմսությունը: Նաև նույն թվականին խաչակիրները գրավեցին Անտիոք քաղաքը, ստեղծեցին Անտիոքի դքսությունը:
Իսկ 1099 թվականին նրանք գրավեցին Երուսաղեմը: Գրավված տարացքներից ստեղծվեց Երուսաղեմի թագավորությունը: Դրա մեջ էին մտնում Անտիոքի դքսությունը, Եդեսիայի և Տրիպոլիի կոմսությունները: Պետության պաշտպանության նպատակով հիմնվեցին հոգևոր-ասպետական միաբանություններ: Նրա անդամները միարժամանակ վանականներ էին և ասպետներ:
Խաչակիրների դրությունը Արևելքում ծանրացավ, երբ Եգիպտոսում իշխանության եկավ Սալահ ադ Դինը:
Սալահ ադ Դինը 1187 թվականին պարտության մատնեց խաչակիրներին և հասավ իր նպատակին:
Երուսաղեմի անկման լուրը ցնցեց քրիստոնյա Եվրոպան: Եվրոպացիները նախապատրաստվեցին նոր արշավանքի: Այն գլխավորեցին գերմանական կայսր Ֆրիդրիխ I Բարբարոսան, Անգլիայի թագավոր Ռիչարդ I Առյուծասիրտը և Ֆրանսիայի թագավոր Ֆիլիպ II Օգոստոսը:
1189 թվականին սկսվեց խաչակրաց երրորդ արշավանքը: Հենց սկզբից այն անհաջող ընթացք ունեցավ:
1190 թվականին Կիլիկիայի գետերից մեկը անցնելիս Ֆրիդրիխ I-ը խեղդվեց: Գերմանացի խաչակիրները վերադարձան: Ժամանելով Սուրբ երկիր Ֆիլիպ II գրավեց Ակրա քաղաքը, որ դարձավ Երուսաղեմի մայրաքաղաքը: Շուտով Ֆիլիպ II-ը վերադարձավ Ֆրանսիա:
Մնալով միայնակ՝ Ռիչարդը ստիպված էր Սալահ ադ Դինի հետ 1192 թվականին ստորագրել հաշտության պայմանագիրը:
Երեք արքաների արշավանքից հետո խաչակրաց շարժումը անկում ապրեց: Շարժման հեղինակությունը մեծ հարված հասցրեց խաչակրաց չորրորդ արշավանքը:
Դրա մասնակիցները 1204թվականին գրավեցին և երեք օր շարունակ կողոպտեցին Կոնստանդնուպոլիսը:
Հաջորդ չորս արշավանքները ևս ավարտվեցին անարձյունք:
1291 թվականին մուսուլմանները հետ գրավեցին խաչակիրների վերջին հենակետ Ակրան:
Խաչակրաց արշավանքները նաև ունեցան դրական հետևանքներ: Եվրոպացիները մոտիկից ծանոթացան արևելյան մշակույթին: Նրանք յուրացրին արևելյան մշակույթի շատ արժեքներ:
Եվրոպացիները արևելքից սովորեցին կառուցել ավելի որակյալ նավեր, ճշգրիտ գծել քարտեզներ, օկտագործել մագնիսական կողմնացույցներ:
Արշավանքների հետևանքով Արևմուտ-Արևելք փոխհարաբերությունները սերտացան և դարձան մշտական:
- Կազմել իրադարձությունների ժամանակագրությունը
1095 — Ֆրանսիայի Կլերմոն քաղաքում Ուրբանոս II պապը հավատացյալներին կոչ արեց արշավելու դեպի Երուսաղեմ և անհավատներից փրկելու Հիսուս Քրիստոսի քերեզմանը:
1096 — սկսվեց խաչակիրների առաջին արշավանքը:
1096 — դեկտեմբերին Կոնստանդնուպոլիս հասան ասպետական ջոկատները և շարունակեցին երթը դեպի Սուրբ երկիր:
1098 — Խաչակիրների առաջնորդներից Բալդուինը խաբեությամբ մտավ Եդեսիա քաղաքը:
1098 — Խաչակիրները գրավեցին Անտիոքի քաղաքը, ստեղծեցին Անտիոքի դքսությունը:
1099 — Խաչակիրները գրավեցին Երուսաղեմը:
1099 — Պետության պաշտպանության նպատակով հիմնվեցին հոգևոր-ասպետական միաբանություններ:
1187 — Սալահ ադ Դինը պարտության մատնեց խաչակիրներին և հասավ իր նպատակին:
1189 — սկսվեց խաչակրաց երրորդ արշավանքը:
1190 — Կիլիկիայի գետերից մեկը անցնելիս Ֆրիդրիխ I-ը խեղդվեց: Գերմանացի խաչակիրները վերադարձան:
1190 — Ժամանելով Սուրբ երկիր Ֆիլիպ II գրավեց Ակրա քաղաքը, որ դարձավ Երուսաղեմի մայրաքաղաքը:
1192 — Ռիչարդը ստիպված էր Սալահ ադ Դինի հետ ստորագրել հաշտության պայմանագիրը:
1204 — երեք արքաների արշավանքից հետո խաչակրաց շարժումը անկում ապրեց: Շարժման հեղինակությունը մեծ հարված հասցրեց խաչակրաց չորրորդ արշավանքը:
Դրա մասնակիցները գրավեցին և երեք օր շարունակ կողոպտեցին Կոնստանդնուպոլիսը:
1291- մուսուլմանները հետ գրավեցին խաչակիրների վերջին հենակետ Ակրան: Շարունակել կարդալ “Մարտի 1-8: Խաչակրաց արշավանք”
Սվետլանա Համբարձումյանի բլոգ 